การกำหนดมาตรฐานคุณภาพของครูในการจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ ครูจะต้องทำกิจกรรม 7 อย่างคือ 1) การวิเคราะห์หลักสูตร 2) การวิเคราะห์ผู้เรียน 3) การจัดกิจกรรมที่หลากหลาย 4) การใช้เทคโนโลยีเป็นแหล่งและสื่อการเรียนรู้ของตนเองและนักเรียน 5) การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงอย่างรอบด้านและเน้นพัฒนาการ 6) การใช้ผลการประเมินเพื่อแก้ไขปรับปีรุงและพัฒนาการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เต็มศักยภาพ 7) การใช้การวิจัยปฏิบัติการในการพัฒนานวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้ของนักเรียนและการสอนของตน
จากประเด็นดังกล่าว นักศึกษาจะนำวิธีดังกล่าวมาจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพได้อย่างไร เมื่อนักศึกษาได้ลงมือปฏิบัติการเรียนการสอนให้แก่ผู้เรียนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (ข้อสอบ 20 คะแนน) ยกตัวอย่างออกแบบการจัดการเรียนรู้
จากประเด็นดังกล่าว นักศึกษาจะนำวิธีดังกล่าวมาจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพได้อย่างไร เมื่อนักศึกษาได้ลงมือปฏิบัติการเรียนการสอนให้แก่ผู้เรียนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (ข้อสอบ 20 คะแนน) ยกตัวอย่างออกแบบการจัดการเรียนรู้
การวิเคราะห์หลักสูตร เป็นการพิจารณารายละเอียดของจุดมุ่งหมายและเนื้อหา เราจะต้องศึกษาหลักสูตรแกนกลางว่าในหลักสูตรต้องการอะไร จุดมุ่งหมายคืออะไรแล้วเอามาปรับใช้ในการเขียนแผนการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับสาระการเรียน เนื้อหา และกับตัวผู้เรียน
การวิเคราะห์ผู้เรียน เป็นการวิเคราะห์ลักษณะผู้เรียนเพื่อที่ผู้สอนจะได้ทราบว่าผู้เรียนมีความพร้อมในการเรียนมากน้อยเพียงใดทั้งนี้เพราะการที่จะใช้สื่อให้ได้ผลดีย่อมจะต้องเลือกสื่อให้มีความสัมพันธ์กับลักษณะผู้เรียน จะต้องคำนึงถึงลักษณะทั่วไป และลักษณะเฉพาะของผู้เรียนเพราะผู้เรียนนั้นแต่ละคนจะมีลักษณะเฉพาะต่างกันออกไปว่าผู้เรียนมีความพร้อมในการเรียนแค่ไหน
การจัดกิจกรรมที่หลากหลาย มุ่งให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างแท้จริงเกิดการพัฒนาตนและสั่งสมคุณลักษณะที่จำเป็นสำหรับการเป็นสมาชิกที่ดีของสังคมของประเทศชาติต่อไป การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่มุ่งพัฒนาผู้เรียน จึงต้องใช้เทคนิควิธีการเรียนรู้รูปแบบการสอนหรือกระบวนการเรียนการสอนในหลากหลายการจัดกิจกรรมต่างๆที่เข้ามาช่วยในการเรียนการสอนจะต้องสอดคล้องกับตัวผู้เรียน ครูจะต้องจัดกิจกรรมที่เหมาะสมกับวัย ช่วงชั้น เน้นผู้เรียน เกิดประโยชน์ที่สุดสำหรับตัวผู้เรียน กิจกรรมต้องช่วยต่อยอด ให้เกิดการเรียนรู้ การคิดเพื่อนำไปประยุกต์ใช้ได้
การใช้เทคโนโลยีเป็นแหล่งและสื่อการเรียนรู้ของตนเองและนักเรียน การนำเอาเทคโนโลยีมาใช้ในการเรียนรู้ของเด็กให้เกิดการคิด การวิเคราะห์ และการใช้ประโยชน์ของสื่อเทคโนโลยีต่างๆ ที่เป็นประโยชน์มาปรับใช้ให้เหมาะสมกับตัวผู้เรียน เพราะสื่อจะช่วยทำให้เกิดการเรียนรู้อีกทางหนึ่งซึ่งผู้เรียนก็จะเกิดการเรียนรู้ที่ไม่ใช่เฉพาะในหนังสือ สื่อจะทำให้เด็กมองโลกได้กว้างขึ้นแต่ก็ต้องอยู่ในขอบเขตที่จำกัดเช่นกัน
การวัดและประเมินผลตามสภาพจริงอย่างรอบด้านและเน้นพัฒนาการ เป็นการประเมินผลผู้เรียนรอบด้านตามสภาพจริงของผู้เรียนในทุกด้าน
การใช้ผลการประเมินเพื่อแก้ไขปรับปรุงและพัฒนาการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีศักยภาพ เมื่อได้ผลการประเมินมาแล้วเราก็นำเอาผลที่ได้ไปปรับปรุงแก้ไขให้ สอดคล้องกับผู้เรียน
การใช้การวิจัยปฏิบัติการในการพัฒนานวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้ของนักเรียนและการสอนของตนจะจัดทำวิจัยหลังจากการที่ได้สังเกตหรือทดสอบ แล้วนำผลที่ได้ไปวิจัยดูว่าจะจัดทำ
นวัตกรรมใหม่ๆ ให้เหมาะกับการเรียนรู้ของผู้เรียนต่อไปอย่างไร
การจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพ โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ(พร้อมยกตัวอย่างการออกแบบการจัดการเรียนรู้ )
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ การสอนแบบบูรณาการ วิชาสังคมศึกษา ระดับมัธยมศึกษา เรื่อง สิ่งแวดล้อมที่รัก
การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เนื้อหากลุ่มสาระต่างๆที่เชื่อมโยงกันสัมพันธ์กันไปในเวลาเดียวกัน ให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะกระบวนการต่างๆตามกิจกรรมที่ผู้สอนจัดเตรียม ให้ตระหนักถึงความสัมพันธ์เชื่อมโยงของสาระกลุ่มต่างๆที่ได้เรียน ตลอดจนฝึกการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิต
ตัวอย่างแผนการสอนแบบบูรณา เรื่อง สิ่งแวดล้อมที่รัก
สาระสำคัญ
สิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเราแบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ สิ่งที่มีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิตมีทั้งให้ความสวยงามและให้ประโยชน์ต่อมนุษย์ ต้องช่วยกันดูแลรักษาไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
จุดประสงค์การเรียนรู้
1.เกิดความรู้ความเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
2.สามารถบอกประโยชน์ของสิ่งแวดล้อมได้
3.สามารถสรุปได้ว่าการกระทำของมนุษย์มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมอย่างไรและการเปลี่ยนแปลงทางสิ่งแวดล้อมมีผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์อย่างไร
4.สร้างจิตสำนักในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมให้เกิดกับเด็ก
เนื้อหาการเรียนรู้
- สิ่งแวดล้อมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สิ่งแวดล้อมที่มีชีวิต เช่น คน สัตว์ พืช และสิ่งที่ไม่มีชีวิต คือ ดิน น้ำ หิน ทราย อากาศ ดวงดาว ดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์
- ประโยชน์ของสิ่งแวดล้อม
- การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม
-การดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน
- การกระทำของมนุษย์ต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ทิ้งขยะ ควันรถ ตัดไม้ทำลายป่า
-ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมที่มีต่อมนุษย์ เช่น น้ำท่วม น้ำเน่า อากาศเสีย
กิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการ เรื่องสิ่งแวดล้อมที่รัก
ขั้นตอนการจัดกิจกรรม
ขั้นที่ 1 แบ่งกลุ่มนักเรียนออกเป็นสองกลุ่ม สำรวจสิ่งแวดล้อมภายในและภายนอกห้องเรียน นำเสนอผลงานเป็นตาราง อภิปรายลักษณะการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต นำน้ำจากแหล่งน้ำ สังเกตความแตกต่าง หาสาเหตุ ดูภาพแม่น้ำลำคลอง กองขยะ สรุปอภิปราย ผลกระทบ
ขั้นที่ 2 อภิปรายร่วมกันถึงประเด็น ถ้าสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนแปลง ชีวิตมนุษย์จะเป็นอย่างไร ให้ดาที่ภาพต้นไม้ที่ถูกตัด ใช้คำถามถึงผลกระทบ สร้างจิตสำนัก โดยมอบหมายงานให้แต่ละกลุ่มดูแลรับผิดชอบแปลงไม้ดอก ไม้ประดับ
ขั้นสุดท้าย ทบทวน ประโยชน์ และอันตรายจากดวงอาทิตย์ ร่วมกันสรุป ดูภาพการเกิดข้างขึ้นข้างแรม วาดภาพประกอบ สอนวิธีดูทิศ ใช้คำถามเพื่อเชื่อมโยงความรู้และประสบการณ์เดิมเข้ากับเนื้อหาที่เรียนรู้ จากแผนการจัดการเรียนรู้ เรื่อง สิ่งแวดล้อมที่รัก มีการจัดกิจกรรมหลากหลาย เพื่อใช้ในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นขั้นเป็นตอน เป็นการบูรณาการเนื้อหาที่ชัดเจนจากกลุ่มสาระต่างๆ
สื่อการเรียนการสอน
- ตารางสิ่งแวดล้อมภายในและภายนอกห้องเรียน
- ภาพการเปลี่ยนแปลงของดิน หิน และทราย
- ภาพควันพิษจากโรงงาน ถนนที่มีรถยนต์จอแจ และการเกิดพายุ
- ตารางบันทึกการสังเกตน้ำแบบสำรวจ
- ภาพต้นไม้ ลำธาร คนตัดไม้
- ภาชนะใส่น้ำ เช่น แก้ว ถุงพลาสติก
- แปลงไม้ประดับบริเวณโรงเรียน
- บัวรดน้ำหรือภาชนะรดน้ำต้นไม้ ส้อมพรวนดิน ปุ๋ยคอก
- ถังขยะ
- แผนภูมิเพลงอย่าทิ้งขยะ และเพลงป่าสวย
- กระดาษวาดภาพ กระดาษขาว เทา สี และกรรไกร
การประเมินผล
1. สังเกตความกระตือรือร้นในการทำงาน การให้ความร่วมมือทำงานกลุ่มแสดงความคิดเห็น นำเสนอผลงาน และทำงานเสร็จทันเวลา
2. สังเกตการณ์เล่าเรื่อง ร้องเพลง การออกเสียงภาษาอังกฤษ
3. วัดผลการปฏิบัติงาน ได้แก่ การเขียนเรื่อง วาดภาพ การรับผิดชอบดูแลรักษาแปลงดอกไม้และการรักษาความสะอาดบริเวณโรงเรียน
4. ตรวจผลงานการทำแบบทดสอบ เรื่อง สิ่งแวดล้อมที่รัก